Onderzoek bij Basalt: Verpleegkundigen spelen belangrijke rol bij stimuleren CVA-patiënten om meer te bewegen
Bewegen CVA-patiënten die bij Basalt revalideren voldoende? Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van wie je het vraagt. Artsen en therapeuten schatten de activiteit van patiënten vaak wat hoger in dan verpleegkundigen die patiënten 24/7 zien, weet promovendus Åsa Mennema. “Juist buiten de therapieën om vinden patiënten het lastiger om te bewegen.” Åsa onderzoekt welke rol verpleegkundigen kunnen spelen bij het stimuleren van een actieve leefstijl van patiënten.
“Bij een actieve leefstijl denken we vaak aan meer bewegen”, vertelt Åsa, die als onderzoeker bij Basalt werkt. “En dat roept bij patiënten die revalideren na een beroerte vaak weerstand op. Je ziet ze denken ‘Hoe dan? Dat kan ik helemaal niet?’ Maar een actieve leefstijl gaat ook om het regelmatig onderbreken van zitten en liggen. Ook buiten de therapieën om.”
Veel op bed
Dat artsen en therapeuten de beweegactiviteit van patiënten hoger inschatten dan verpleegkundigen is niet vreemd. “Zij zien de patiënten tijdens de therapie en dan gaan mensen ervoor. Ze zijn hier immers niet voor niets. Maar verpleegkundigen vertellen me dat patiënten ’s avonds en in het weekend vaak inactief zijn en veel op bed liggen. Niet altijd zonder reden; het is ook geen gemakkelijke opgave om met een beperking of met pijn te bewegen. En iemand kan natuurlijk ook moe zijn na een inspannende dag met therapie. Maar we denken wel dat er winst te behalen is, ook al gaat dat soms om, letterlijk, kleine stapjes. En de verpleging kan daar een belangrijke rol in spelen. Juist omdat zij patiënten veel zien.”
Toolbox
Åsa brengt met focusgroepen in kaart hoe de rol van verpleegkundigen nu is, hoe die rol zou kunnen zijn en wat verpleegkundigen nodig hebben om die toekomstige rol te vervullen. “Ik betrek bij deze focusgroepen verpleegkundigen en andere behandelaren. Ook hebben we een focusgroep met verpleegkundigen gehouden bij onze Revionpartner Klimmendaal. Uiteindelijk wil ik een toolbox met hulpmiddelen opleveren, bedacht en getest met verpleegkundigen, die in de praktijk gebruikt gaat worden.”
Focus
De focus van haar onderzoek ligt op patiënten met een beroerte. Åsa: “Dat is een praktische keuze: het is simpelweg de grootste groep patiënten. En voor een betrouwbaar onderzoek heb je nu eenmaal die omvang nodig.” En hoewel ze denkt dat de rol van de verpleegkundige per afdeling kan verschillen, hoopt Åsa iets te ontwikkelen waar alle afdelingen van Basalt (en daarbuiten) mee aan de slag kunnen.
Trainen
Uit de focusgroepen kwam naar voren dat verpleegkundigen zich nu vooral richten op het trainen van die handelingen die de patiënt onder de knie moet hebben om weer naar huis te kunnen gaan. Denk aan de transfer van de rolstoel naar bed of naar toilet. Patiënten leren dat bij de fysiotherapie en oefenen dat op de afdeling met ondersteuning van de verpleging.
Praten over bewegen
Volgens Åsa, die zelf verpleegkunde studeerde aan De Haagse Hogeschool, een afstudeerstage deed bij Basalt én tijdens haar masterstudie Gezondheid en Leven als verpleegkundige bij Basalt werkte, hoef je verpleegkundigen én patiënten niet te vertellen dat bewegen gezond is. “De vraag is vooral: hoe kunnen we als verpleegkundigen de patiënt ook buiten de therapieën en oefeningen om stimuleren om actief te zijn? Verpleegkundigen stimuleren patiënten echt wel om te bewegen, ook buiten de therapieën om. Maar we kunnen de stap maken naar meer bewustzijn over hoe ze dat doen.”
Onderwijs
Åsa neemt ook een kijkje in het onderwijs. Wat leren toekomstige hbo én mbo verpleegkundigen over gezond bewegen en het stimuleren van een actieve levensstijl? “Ik kijk bewust naar de rol van het hele verpleegkundige team. Daar hoort overigens ook de verzorgende bij. Ze hebben alle drie hun eigen expertise en kunnen elkaar goed versterken bij het ondersteunen van patiënten naar een bewuste en actieve leefstijl.”
Belangrijk
Het is de eerste keer dat de rol van de verpleging betrokken wordt bij een onderzoek van Basalt. “Promoveren om de titel? Dat boeit me eigenlijk niet. Ik wil met dit onderzoek het belang van het verpleegkundige team laten zien. Want zij zijn superbelangrijk!”
Åsa Mennema
Over het onderzoek
Het onderzoek van Åsa is onderdeel van het onderzoeksprogramma Basalt in Beweging. Åsa wordt begeleid door Jorit Meesters, lector Revalidatie en Technologie en onderzoeker bij Basalt, en Jeroen Dikken, hogeschooldocent hbo Verpleegkunde bij De Haagse Hogeschool.
Dit is het tweede artikel over het onderzoekprogramma Basalt in Beweging.
In het eerste artikel vertelt senior onderzoeker Aleid de Rooij over de opzet en het doel van het onderzoeksprogramma.
In de volgende artikelen aandacht voor:
- De ontwikkeling van een diagnostiek voor beweeggedrag; een interview met Desi Stokman
- De ontwikkeling van een interventie; een interview met Lisenka ter Lindert
Deel dit bericht:
Terug