Word je extra moe van Niet-Aangeboren Hersenletsel?

Geplaatst op: 10 augustus 2022

Elke ouder kent het wel. Kinderen die roepen dat ze moe zijn en op de bank willen liggen als het buiten mooi weer is. Of pubers die niet ‘vooruit te branden’ zijn, omdat ze zo moe zijn. Ook kinderen en jongeren met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) hebben vaak last van vermoeidheidsklachten. Naast andere aanhoudende klachten na NAH kan vermoeidheid een grote impact op hun leven hebben. Maar, zijn deze kinderen en jongeren met NAH meer vermoeid dan gezonde leeftijdsgenoten? Deze vraag stond centraal in een onderzoek van Basalt in samenwerking met onderzoekers van Revant Revalidatie, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en tien andere revalidatiecentra.

Niet alle kinderen en jongeren met NAH ervaren vermoeidheidsklachten na een hersenletsel. Zo’n 70 procent herstelt (bijna) volledig en heeft geen specialistische hulp nodig. Er is echter een groep kinderen en jongeren die last blijft houden van langdurige, minder-zichtbare gevolgen van NAH. Vermoeidheid is een van deze minder-zichtbare gevolgen en kan een grote impact hebben op het dagelijks leven van kinderen en jongeren met hersenletsel. Florian Allonsius, een van de onderzoekers die meewerkte aan het onderzoek, licht toe: “Ze kunnen bijvoorbeeld niet de hele dag naar school, hebben de energie niet om te gaan sporten of met vriendjes of vriendinnetjes af te spreken. Hun wereld wordt zo steeds kleiner wat hun herstel en ontwikkeling ingrijpend kan belemmeren.”

Vergelijken met leeftijdgenoten

Wanneer er sprake is van verschillende problemen, vindt doorverwijzing naar een revalidatiecentrum plaats. Daar werken verschillende behandelaren samen om deze kinderen en jongeren te helpen weer zo goed mogelijk te functioneren.  “Voor het inzetten van een juiste behandeling is het belangrijk om te weten hoe vermoeid een kind of jongere zich voelt”, aldus Florian. “Alle kinderen en jongeren die aan het onderzoek meededen, vulden daarom een vragenlijst in op het moment dat zij verwezen waren naar een revalidatiecentrum. Maar zijn deze kinderen en jongeren nu meer vermoeid dan gezonde leeftijdsgenoten? Kunnen we de vermoeidheid wijten aan het hersenletsel of hoort moe zijn nu eenmaal bij de leeftijd? Om daar achter te komen hebben we de gegevens van kinderen en jongeren met NAH in de leeftijd van 5 tot 24 jaar vergeleken met die van gezonde Nederlandse leeftijdsgenoten.”

Schepje bovenop

Uit de resultaten blijkt dat kinderen en jongeren met NAH die verwezen zijn naar een revalidatiecentrum meer last hebben van vermoeidheid dan hun gezonde leeftijdsgenoten. Ook blijkt vermoeidheid op te lopen met de leeftijd: het verschil is het kleinst bij de kinderen van 5 tot 12 jaar en het grootst bij de jongvolwassenen van 18 tot 24 jaar. “We zien ook bij gezonde kinderen en jongeren een verschil in vermoeidheid. Ook daar loopt het verschil op met de leeftijd: kinderen zijn het minst vermoeid, jongeren en jongvolwassenen het meest. En dat is ook goed te verklaren. Jongeren en jong volwassenen maken een transitie door: er verandert voor hen van alles, zowel lichamelijk als emotioneel en maatschappelijk. Ze groeien van een kind voor wie gezorgd wordt naar een volwassene die eigen keuzes maakt en van wie een hoge mate van zelfstandigheid verwacht wordt. Die transitie kan voor een gezonde jongere als erg vermoeiend ervaren worden. Een hersenletsel gooit er als het ware een schepje bovenop.”

Classificatie

Een van de uitkomsten van het onderzoek is ook een classificatiesysteem waarmee de mate van ernst van vermoeidheid in kaart kan worden gebracht. Florian: “Door de vermoeidheid te classificeren op basis van gezonde leeftijdsgenoten, kan het behandelteam de aanpak van de vermoeidheidsklachten beter uitleggen aan en afstemmen op de patiënt. Ook kunnen we hierdoor het verloop van de klachten in de tijd beter volgen.” Uit de resultaten van het onderzoek kwam naar voren dat een groot deel van de kinderen en jongeren met NAH in de meest ernstige categorie scoren, wat betekent dat zij veel vermoeider zijn dan gezonde leeftijdsgenoten.

Publicatie

Lees het artikel: “Fatigue in young patients with acquired brain injury in the rehabilitation setting: categorizing and interpreting fatigue severity levels” in het internationale Journal Developmental Neurorehabilitation August 2022

 


Deel dit bericht:




Terug