Publicaties 2022

Onderzoek naar gebruik van E-health binnen de revalidatie voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel

Welke eHealth toepassingen zetten we in bij de revalidatie van patiënten met NAH? En wat helpt (of belemmert) de juiste inzet van eHealth bij deze patiënten? Dat onderzochten Diana Oosterveer en Elbrich Jagersma (Basalt) en revalidatieartsen van een aantal andere revalidatie-instellingen met een enquête onder revalidatieartsen van 8 ziekenhuizen en 10 revalidatiecentra. Uit de resultaten blijkt dat eHealth niet meer weg te denken is uit de revalidatiezorg voor NAH-patiënten. Veel revalidatie-instellingen gebruiken beeldbellen of apps, een kleiner deel zet digitale vragenlijsten in. De coronapandemie én de goede kartrekkers onder therapeuten hielpen bij het gebruik van eHealth. De kosten worden als een belemmerende factor genoemd. Doordat er veel variatie in de praktijk werd gevonden, lijkt er nog verdere winst te behalen zodat iedere NAH-patiënt, ongeacht waar hij of zij terecht komt, gelijkwaardige opties krijgt.

De resultaten van de enquête zijn te lezen in het Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde.

Angst bij patiënten met een beroerte

Veel mensen die een beroerte hebben gehad, kampen naderhand met angst en/of depressie. In veel gevallen hebben zij last van beiden. Dit heeft vaak een grote impact op de patiënt. In de medische literatuur is veel te vinden over depressie na een beroerte. Over angst is echter veel minder bekend.

(Oud) ANIOS Mark van der Velde, revalidatiearts Radha Rambaran en revalidatiearts en onderzoeker Diana Oosterveer onderzochten, in samenwerking met het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft, hoe vaak angst voorkomt bij patiënten met een beroerte en welke factoren daarmee samenhangen. Dit gebeurde 6 weken na ziekenhuisopname. Bij 22.3% van deze patiënten waren er aanwijzigingen voor een angststoornis. Daarnaast was er een verband tussen angstklachten, vermoeidheid van patiënten en belasting van de mantelzorger. Meer angstklachten werden geassocieerd met meer vermoeidheid en meer belasting van de mantelzorger. Bij patiënten die heel moe zijn of mantelzorgers die het zwaar hebben, is het daarom belangrijk om te denken aan en te vragen naar angstklachten. 

Het artikel is gepubliceerd en te lezen in Neuropsychological Rehabilitation. 

Zijn er verschillen in revalidatieuitkomsten tussen patiënten met een herseninfarct en een hersenbloeding? 

Beroertes kunnen worden onderverdeeld in hersenbloedingen, waarbij een bloedvat in de hersenen kapot gaat, en herseninfarcten, waarbij een bloedvat in de hersenen verstopt raakt. Eerder waren de revalidatieuitkomsten van patiënten met een hersenbloeding beter dan die van een herseninfarct. De laatste jaren is de acute behandeling voor een herseninfarct in het ziekenhuis echter sterk verbeterd is. Bijvoorbeeld door trombolyse of trombectomie, waarbij het verstopte bloedvat weer doorgankelijk wordt gemaakt.

In samenwerking met neuroloog prof. Marieke Wermer uit het LUMC hebben revalidatiearts en onderzoeker Diana Oosterveer, data analist Gerard Volker en hoogleraar Thea Vliet Vlieland de huidige revalidatieuitkomsten van patiënten met een hersenbloeding en een herseninfarct vergeleken. Hieruit bleek dat er geen significante verschillen meer zijn in de revalidatieuitkomsten. Het artikel is gepubliceerd in Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases en is tot 1 maart 2022 gratis te lezen via sciencedirect.nl. 
 

De meerwaarde van burgerhulpverlening voor patiënten die gereanimeerd moeten worden

In 2016 is in onze regio de burgerhulpverlening ingevoerd voor mensen die buiten het ziekenhuis een hartstilstand hebben en gereanimeerd moeten worden. Burgerhulpverleners zijn aangemeld bij het reanimatiesysteem HartslagNu. Direct nadat 112 gebeld is voor een reanimatie en de ambulance uitrukt ontvangen zij, als ze binnen 750m afstand zijn van de patiënt, een oproep (SMS) op hun mobiel om te gaan reanimeren of de dichtstbijzijnde AED te halen. Hierdoor kan (in sommige gevallen) sneller gestart worden met reanimeren. 

In samenwerking met de ambulance van de regio Holland Midden en het LUMC, heeft revalidatiearts en onderzoeker Diana Oosterveer gekeken naar wat burgerhulpverlening heeft toegevoegd aan de zorg voor patiënten die gereanimeerd moeten worden. Hiervoor heeft zij een vergelijking gemaakt van de situatie voordat het oproepsysteem bestond in 2012 met die van 2018 (toen het systeem in werking was).

Wat blijkt? Na invoering van de burgerhulpverlening wordt vaker een AED aangesloten voordat de ambulance er is, ook krijgen meer mensen weer een hartritme. Het snelle handelen door burgerhulpverleners bleek helaas niet te leiden tot een grotere overlevingskans op langere termijn. De overlevingskans van patiënten 3 maanden en 1 jaar na reanimatie was namelijk ongeveer even groot voor de invoering als na de invoering van burgerhulpverlening.

Het volledige onderzoek is gepubliceerd in the Netherlands Heart Journal en te lezen via springer.com. 
 

Revalidatie te verbeteren door meer aandacht voor patiënt activatie?

Voor veel patiënten is het leven na een beroerte compleet veranderd. Revalidatie helpt hen weer zoveel mogelijk regie over het eigen leven te krijgen. Daarvoor zijn ook kennis, vaardigheden en vertrouwen nodig om op de eigen gezondheid te letten en de benodigde zorg zelf te regelen. Dit wordt patiënt activatie genoemd. Uit onderzoek van Basalt blijkt dat er ruimte voor verbetering is op dit gebied.

Samen met een onderzoeksgroep, deed Winke Pont (promovendus bij Basalt) onderzoek naar de mate van patiënt activatie en of dit verbeterde bij revalidanten met een beroerte die meededen aan het onderzoek. Zij bekeek data van 478 patiënten en vond dat patiënt activatie bij deze revalidanten beter werd vanaf de start van de revalidatie tot 6 maanden daarna. Uit de resultaten blijkt echter ook dat ruim 35 procent van de patiënten tijdens deze hele periode laag scoorde op patiënt activatie. Voor deze groep patiënten is het mogelijk van meerwaarde de revalidatie in de toekomst uit te breiden met interventies gericht op het verbeteren van patiënt activatie.

Meer weten?
Lees het artikel Patient Activation During the First 6 Months After the Start of Stroke Rehabilitation (pfd, gratis te downloaden) in Archives of Physical Medicine and Rehabilitation.